Dijital dünyada yükselen tehlike! SODİMER’den uyarı
Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) Danışma Kurulu Başkanı, Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (SODİMER) kurucusu Prof. Dr. Levent Eraslan, dijital dünyanın çocuklar ve gençler üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekerek uyarılarda bulundu. SON dönemde sosyal medya ve dijital platformlarda suçun dönüşümü ile birçok sapkın davranışın ortaya çıktığını belirten Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) Danışma Kurulu Başkanı ve Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (SODİMER) kurucusu Prof. Dr. Levent Eraslan, bu durumun en çok çocuk ve gençleri doğrudan etkilediğini söyledi. Eraslan, özellikle pandemi döneminde popülerleşen sohbet uygulamalarında gençlerin dezenformasyon, dijital zorbalık, nefret suçları gibi olumsuzluklarla karşılaştığını vurguladı. Bu tür tehlikelerin, dijital alt kültürlerle birleştiğinde şiddet sarmalının hızla arttığını söyledi. Eraslan, “Incel” kavramının da bu toksik alt kültürlerin tehlikeli bir örneği olduğunu belirtti. Eraslan, özellikle son dönemde gündeme gelen Sur canisi Semih Çelik olayıyla birlikte, incel topluluklarının toplum için ciddi bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekti. Kadın düşmanı söylemlerin sosyal medya aracılığıyla hızla yayıldığını belirten Eraslan, bu durumun şiddet eğilimlerini artırdığını ve gençleri bu tehlikeli düşüncelere yönlendirdiğini söyledi. Prof. Dr. Eraslan, dijital dünyanın tehlikelerinden korunmak için ebeveynlere de büyük sorumluluk düştüğünü vurguladı. Ebeveynlerin, çocuklarıyla etkin iletişim kurmaları ve dijital ayak izlerini takip etmeleri gerektiğini belirten Eraslan, aksi takdirde üzücü olayların yaşanabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Eraslan açıklamasında şu ifadelere yer verdi;
Son dönemde sosyal medya ve dijital dünyanın farklı alanlarında suçun dönüşümü ile birlikte bir çok sapkın davranış ne yazık ki görülmektedir. Bu durum en çok çocuk ve gençleri doğrudan etkilemektedir. Özellikle pandemi döneminde popüler olan sohbet uygulamalarında gençler dezenformasyon, dijital zorbalık, nefret suçları gibi türlü melanet ile karşı karşıya geliyorlar. Bir de bunlara dijital alt kültürler de eklenince şidet sarmalı sistematik olarak etkisini artırıyor. Dijital toksik alt kültür, özellikle internet ve sosyal medya ortamlarında gelişen, bireylerin agresif, aşağılayıcı, dışlayıcı veya nefret dolu davranışlar sergilediği zararlı toplulukları ifade eder Bu tür kültürlerde, dijital dünyanın türlü olanakları içerisinde bireylerin diğerlerine karşı kötü niyetli, saldırgan, dışlayıcı veya şiddet yanlısı davranışlar sergilemesi yaygındır. Toksik alt kültürler, genellikle nefret, şiddet ve ayrımcılık gibi negatif duyguları yüceltir ve bu tutumların normalleştirilmesine katkıda bulunur. Bu alt kültürler, sanal dünyada anonimlik ve mahremiyetin sağladığı avantajlarla beslenir ve hızla yayılır. Sosyal medya platformları, forumlar, oyun toplulukları, video paylaşım siteleri gibi dijital alanlar bu tür kültürlerin büyümesine zemin oluşturur. Bu bağlamda bazı sorularla ilerlemek isterim.
Incel’ Kavramı Nedir? Bireyleri Suça mı Teşvik Ediyor, Kadına Şiddete mi Yönlendiriyor?
“Incel” (involuntary celibate - istemsiz bekar), zorunlu olarak bekar kalan, romantik ya da cinsel ilişkiler kurmakta zorlanan erkekler için kullanılan bir kavramdır. İncel topluluğunun bazı üyeleri, bu durumu kadınları suçlayarak ve kadın düşmanlığına dayalı ideolojiler geliştirerek açıklamaktadır. Bu gruplar, zamanla şiddet yanlısı bir tutum sergileyebilir. İncel bireylerinin bir kısmı, kadınları reddetmelerinden dolayı şiddet uygulama eğilimi göstermekte ve bazıları bunu bir intikam olarak görmektedir. İncel kavramının suça teşvik edici yönü, bireylerin sosyal dışlanmışlık hissiyle şiddeti bir çözüm olarak görmelerinden kaynaklanır. İnceller tipik bir dijital toksik altkültür örneğidir.
Incel Bireyler Şiddete Daha mı Eğilimli? Neden Bundan Gurur Duyuyorlar, Takdir Bekliyorlar?
Incel bireyler, toplumsal beklentilerle uyuşmayan deneyimlerinin bir sonucu olarak şiddete daha yatkın hale gelebilir. Romantik ya da cinsel ilişkilerdeki başarısızlıklarını kadınlar ve toplum normlarına yükleyen bu bireyler, şiddet uygulayarak intikam aldıklarını düşünür. Şiddeti bir güç gösterisi ve reddedilmenin telafisi olarak görebilirler. İncel topluluklarındaki destekleyici söylemler, bu bireylerin şiddet eğilimlerini güçlendirebilir ve onlara bu eylemlerden gurur duyacakları bir kimlik kazandırabilir.
İncel gruplarda Dış Görünüş, Maddi Yetersizlik, İletişim Eksikliği Şiddeti Tetikliyor mu?
Evet, bu faktörler incel bireylerin izolasyon ve dışlanmışlık hislerini tetikleyebilir. Çekici görünmediğini düşünen bireyler, maddi yetersizlik yaşayanlar ya da sosyal becerilerinde eksiklik hisseden kişiler, kendilerini toplumdan soyutlanmış hissedebilir. İncel toplulukları, bu duygusal eksikliklerin suçlusu olarak kadınları ve modern toplumun cinsel dinamiklerini sorumlu tutar.
Sur canisi Semih Çelik ile Gündeme Gelen İncellerin Toplumdaki Tehlikesi Nedir?
Semih Çelik’in işlediği menfur cinayetler , incel topluluklarının potansiyel tehlikesine dikkat çeken bir örnek olmuştur. İncel gruplarının şiddet yanlısı söylemleri, topluma zarar verecek bireyleri motive edebilir. Özellikle sosyal medya aracılığıyla yayılan kadın düşmanı ideolojiler, genç ve etkilenmeye açık bireyler arasında şiddet eğilimlerini artırabilir. Bu tür olayların yayılmasını engellemek için hem dijital hem de hukuki önlemler alınmalıdır. Ebeveynlere de bir çok görev düşmekte öncelikle çocukları ile etkin iletişim kurma ve özellikle dijital dünyada dijital ayak izlerini takip etmek zorundalar. Aksi takdirde çok üzücü durumlar yaşanabilir. (Şerife ÇOBAN)
